Chart – wszystko, co musisz o nim wiedzieć

Charty tworzą odrębną grupę w klasyfikacji FCI i dzielą się na odmiany długowłose, szorstkowłose i krótkowłose. Wszystkie należą do psów gończych, ale prócz tej wiodącej cechy, potrafią być też doskonałymi towarzyszami człowieka oraz lojalnymi przyjaciółmi. By taki pies był szczęśliwy, trzeba pamiętać o tym, że potrzebuje on dużo i często biegać, więc jest to zwierzę polecane dla aktywnych osób z odpowiednią ilością czasu.

Spis treści:

• Pochodzenie i historia chartów
  • Nazwa rasy
  • Ciekawostki
• Wygląd psów rasy chart
  • Rodzaj sierści
  • Umaszczenie
• Zdrowie u chartów
• Charakter chartów
• Odżywianie
• Pielęgnacja rasy chart
• Opieka i wychowanie chartów
• Potrzeba ruchu
• Dla kogo polecany jest chart?
• Cena szczeniaka rasy chart
• Na koniec

Pochodzenie i historia chartów

Pochodzenie chartów wywodzi się od piesków stepowych, zwierząt o niezwykłej szybkości i wzroku, bo tylko z takimi cechami zdołały przeżyć w tak surowych warunkach. Prawdopodobnie charty należą do najstarszej rasy psów na świecie. Według źródeł historycznych wiemy, że były obecnie już w starożytnym Egipcie. Podobizny chartów są widoczne na płaskorzeźbach i malunkach z okresu faraonów. Rasa rozwinęła się na Bliskim Wschodzie, a w Europie znalazła się za pośrednictwem krzyżowców. Ze względu na szybkość i instynkt, charty były od początku wykorzystywane jako psy myśliwskie na drobną zwierzynę typu zające, lisy, a nawet wilki.

Charty wyróżniają się wśród innych psów myśliwskich tym, że rozwijają duża prędkość w krótkim czasie oraz są nieustępliwe w gonieniu ofiary, dlatego ta rasa przez wieki była obecna na polowaniach, zarówno na dworach europejskich, jak i u zawodowych myśliwych. W XIX wieku ilość polowań się zmniejszyła, a tym samym charty stały się bardziej raczej towarzyszami arystokracji. Niezwykłe zdolności chartów zaczęto wykorzystywać w sporcie podczas zawodów za mechaniczną zwierzyną. W kategorii szybkości inne rasy nie miały szans przy tych smukłych i długonogich psach, które potrafią biec nawet 70 km/h. W naszym kraju przyjęła się odmiana charta polskiego, która tak jak inne wywodzi się Azji. W Polsce zaczęła rozwijać się w już na przełomie XII/XIII wieku. W czasie II wojny światowej chart polski prawie wyginął, ale ostatecznie rasa została uratowana.

Nazwa rasy

Nie jest do końca znane pochodzenie nazwy rasy chart, ale językoznawcy nawiązują do słowa „skory”, co miało się odnosić do szybkiego biegu psów tej rasy. Z kolei inne wyjaśnienie nawiązują ogólnie do języków słowiańskich, gdzie chart miał znaczyć to samo, co pies gończy. Jest to pole do dyskusji, bo inne koncepcje pochodzenia nazwy rasy nawiązują do długości sierści, przy czym chart miał być po prostu odmianą krótkowłosą psa. Każda z hipotez ma swoich zwolenników, ale żadna nie została ostatecznie potwierdzona.

Ciekawostki

W Polsce na posiadanie charta trzeba otrzymać zgodę od starosty, więc jeśli ktoś to zaniedba, może stracić czworonoga. Wynika to z tego, że charty to wyjątkowe psy, o tak silnym instynkcie gończym, że odruchowo pobiegną za wszystkim, co ucieka. Z tego względu są wykorzystywane przez kłusowników, bo dla charta dogonić np. uciekającą sarnę, to żaden nie problem. Te ograniczenia nakłada prawo łowieckie, które nie tylko nakazuje zdobycie zgody, bo według prawa kto hoduje lub trzyma charta bez stosownych dokumentów, podlega karze grzywny, a nawet więzienia. Zezwolenie trzeba mieć nawet na najmniejszego charcika i musi być one załatwione, zanim szczeniak trafi do domu.

Wygląd psów rasy chart

Chartów jest wiele, ale każda z odmian charakteryzuje się smukłą sylwetką i silnymi mięśniami. Mają małą głowę, płaskie czoło z wąskim pyskiem. Z daleka mogą wyglądać na wychudzone, ale jest to budowa ciała, która daje im szybkość, bo ma właściwości aerodynamiczne. Dzięki smukłej sylwetce powstaje mniejszy opór powietrza, więc pies może rozwinąć jeszcze większą prędkość.

Rodzaj sierści

Ze względu na dużą liczbę odmian chartów, nie można jednoznacznie określić jaką sierść mają, bo występują w każdym wariancie. Najmniej liczną grupą są charty szorstkowłose, czyli szkocki i irlandzki. Ponadto mamy liczne krótkowłose i niezwykle reprezentacyjne długowłose np. charta afgańskiego.

Umaszczenie

Charty mają całą możliwą paletę kolorów, przy czym nie są jednorodne. Rekordy pod tym względem bije chart rosyjski, u którego dopuszcza się aż 50 odmian umaszczenia.

Zdrowie u chartów

Są to psy o dużej wytrzymałości, ale ze względu na tryb życia, należy kontrolować ich stan mięśni i sprawdzać, czy nie doszło do przeciążeń. Czasem może się zdarzyć, że będzie potrzebne legowisko ortopedyczne dla psa, by zapewnić zwierzęciu profilaktykę i komfort. Zasadniczo charty do weterynarza chodzą tylko na rutynowe kontrole, bo genetyka tej rasy gwarantuje dobre zdrowie.

Charakter chartów

Charty nie są zbyt wylewne, więc nie jest to rasa dla opiekunów szukających wpatrzonego w nich pieszczocha. Potrafią być jednak czułe oraz lojalne i oddane rodzinie, z którą mieszkają. To bardzo inteligentne psy, ale mogą być przez to niezależne, a czasem nawet krnąbrne. Przy oznakach słabości opiekuna mogą spróbować postawić na swoim. Są to psy terytorialne, więc mogą wykazywać agresję, gdy ktoś wkroczy w ich rewir. Jest to też powodem nieufności wobec obcych, zarówno zwierząt, jak i ludzi. Charty są pamiętliwe i łatwo stracić ich zaufanie, więc muszą być traktowane łagodnie.

Odżywianie

Pomimo niedużej wagi w stosunku do wielkości, chart będzie potrzebował dużo energii, zwłaszcza jeśli jest psem sportowym. Zmiany w jakości karmienia można wprowadzać w związku ze zmianą pór roku, bo w zimie będzie zapotrzebowanie na więcej tłuszczu i białka. Chartom można podawać karmę suchą i mokrą, ale najlepiej dedykowane właśnie tej rasie i to z rozróżnieniem na potrzeby związane z wiekiem. Uogólniając, zapotrzebowanie energetyczne charta jest ściśle związane z mobilizacją wszystkich sił, gdy jest w pełnej aktywności. Ma więc szybką przemianę materii, dlatego karma musi zawierać dużą ilość kalorii i składników odżywczych.

Pielęgnacja rasy chart

Psy tej rasy nie są bardzo wymagające pod względem zabiegów pielęgnacyjnych, ale tylko w przypadku odmian krótkowłosych. Można je czesać okresowo i kąpiel nie będzie konieczna za często, natomiast odmiany długowłose nie tylko wymagają codziennego wyczesywania oraz częstych kąpieli, ale również stosowania specjalnych kosmetyków, zapobiegających splataniu sierści.

Opieka i wychowanie chartów

Charty potrzebują zrównoważonego domu oraz uwagi opiekuna. Balans między intensywnym ruchem a należytym odpoczynkiem jest nieodzowny, bo charty zwłaszcza sportowe potrzebują czasu na regenerację. Legowisko dla chartów musi być szerokie, stosunkowo miękkie i dobrze, jeśli posiada wejście, bo wtedy psu łatwiej jest wchodzić na posłanie. Wychowanie i trening charta musi zacząć się od najmłodszych lat przede wszystkim od socjalizacji, bo w innym razie mogą potem reagować agresją na obcych. Dlatego warto spacerować w miejsca, gdzie są inne psy. Charty też mogą sprawiać problemy w chodzeniu na smyczy, więc trzeba się tu wykazać nieustępliwą konsekwencją. Ogólnie chart jest podatny na szkolenie, bo od wieków służy człowiekowi, ale kluczem jest właściwa postawa opiekuna, który nie da się zdominować swojemu psu.

Potrzeba ruchu

Ta rasa bez intensywnego codziennego ruchu będzie czuć się bardzo źle. Nie każdy pies musi biegać w wyścigać, ale codzienne długie przebieżki są konieczne, by zwierzę było szczęśliwe i zadbane. Ponadto jest to pies zadaniowy, więc warto wymyślać mu różne aktywności, w których się wykaże. Doskonałym pomysłem są psie sporty i będzie to przestrzeń, w której chart odnajdzie się natychmiast.

Dla kogo polecany jest chart?

Chart może być psem towarzyszącym, który będzie przebywał w domu lub w mieszkaniu, ale rodzina do której trafi, musi codzienne zapewnić mu dużą dawkę ruchu. Ponadto lepiej by była to osoba z doświadczeniem, bo jeśli te psy wyczuwają niepewność opiekuna, mogą próbować dominować czy manifestować niezależność. Może być w domu, gdzie mieszkają dzieci, ale lepiej starsze, bo mimo tego, że rasa jest spokojna i zrównoważona, nie ma zakodowanej opiekuńczości, więc źle znosi nieprzewidywalne zachowania maluchów.

Cena szczeniaka rasy chart

Cena szczeniaka charta zależy od konkretnej danej odmiany, ale zazwyczaj będzie to koszt około 3 000 zł, a chart afgański z rodowodem to nawet 4 000 zł. Trzeba przy tym pamiętać, że nie każdy z licznej grupy chartów jest uznany jako rasa przez FCI, więc przed zakupem można zapoznać się szczegółowo z klasyfikacją kynologów.

Na koniec

Charty to psy wymagające nie tylko dużej ilości ruchu i zadań, ale też z równoważnego opiekuna o stanowczym podejściu. Najważniejsze od strony formalnej jest zezwolenie starosty na posiadanie charta, bo jest to przede wszystkim pies myśliwski i jego instynktu gończego, nie przełamie żadne szkolenie. Prócz tego, to inteligentne, wesołe i mocno przywiązują się do opiekunów psy, dlatego ta rasa ma wciąż wielu miłośników.