Owczarek podhalański – czujny stróż i opiekun stada

Rodzima rasa polska, jaką jest owczarek podhalański, ma na naszych terenach wiekową tradycję, ale hodowla tych psów nabrała tempa w momencie odzyskania niepodległości przez Polskę. Podhalańczyk jest psem o dużej inteligencji i spokoju, ale jest też bardzo niezależny. Rozważ więc przed jego nabyciem, czy masz wystarczająco silny charakter, by nie dać się zdominować zwierzęciu.

Spis treści:

• 1. Pochodzenie i historia owczarka podhalańskiego
  • Nazwa rasy
  • Ciekawostki
• Wygląd psów rasy owczarek podhalański
  • Rodzaj sierści
  • Umaszczenie
• Zdrowie u owczarka podhalańskiego
• Charakter owczarków podhalańskich
• Odżywianie
• Pielęgnacja owczarków podhalańskich
• Opieka i wychowanie
• Potrzeba ruchu
• Dla kogo polecany jest owczarek podhalański?
• Cena szczeniaka rasy owczarek podhalański
• Na koniec

Pochodzenie i historia owczarka podhalańskiego

Podhalańczyk to stara regionalna rasa przybyła ze wschodu. Ten typowo polski pies swoich przodków ma m.in. wśród węgierskich kuwaszów oraz owczarków kaukaskich. Informacje o hodowli owczarków podhalańskich pojawiły się u nas już w XVII w., a ich pierwotne przeznaczenie nie było stricte związane z wypasaniem owiec, ale obroną przed drapieżnikami oraz złodziejami. Podhalańczyki pilnowały więc szałasów oraz odganiały dzikie zwierzęta. Z czasem nabrały również wprawy w ochronie stada i zaganianiu z powrotem zbłąkanych owiec. Dopiero w 1920 r. rozpoczęto hodowlę pod ścisłą kontrolą, co było związane z odzyskaniem niepodległości przez Polskę i promowaniu wszystkiego, co narodowe. W 1937 r. odbyła się pierwsza wystawa owczarków podhalańskich i wtedy został opracowany wzorzec rasy. Był on jeszcze zmieniany wielokrotnie, a ostatnie korekty wprowadzono w 1988 r.

Nazwa rasy

Polski podhalańczyk swoją nazwę zawdzięcza roli pastersko-stróżującej oraz miejscu, w którym rasa została wyodrębniona. W USA funkcjonuje nazwa „owczarek tatrzański”, co odnosi się do tej samej rasy.

Ciekawostki

Kolor sierści u owczarków podhalańskich nie jest przypadkowy. Śnieżna biel odróżniała się od sierści drapieżników – niedźwiedzi i wilków, które były potencjalnym zagrożeniem dla stada owiec. Nie tylko barwa jest unikatowa. Sierść podhalańczyków ma właściwości samoczyszczące, co sprawia, że nawet zabrudzona olejem, sama dojdzie do właściwego stanu. Szczególnie doceniano to dawniej i z sierści tej rasy robiono przędzę, a z niej skarpety i swetry.

Wygląd psów rasy owczarek podhalański

Podhalańczyk wyróżnia się dużą głową względem tułowia, długim, owłosionym i zwisającym ogonem i prostokątną sylwetką oraz muskularnymi łapami. Uszy ma trójkątne opadające w dół. Oczy piwne, lekko skośne z ciemnymi obwódkami.

Rodzaj sierści

Owczarek podhalański posiada obfitą półdługą sierść, która w dotyku jest twarda. Ma bogatą kryzę oraz portki. Podszerstek jest bardzo gęsty, dający odporność na zmienne warunki pogodowe występujące w górach.

Umaszczenie

Kolor podhalańczyka to zawsze czysta biel, nie dopuszcza się żadnych domieszek. Czarne natomiast są nos, fafle, czyli górne wargi oraz obwódki oczu.

Zdrowie u owczarka podhalańskiego

Jest to pies o dużej odporności na zimno i wilgoć, nie wymaga też częstych wizyt u weterynarza. Są jednak schorzenia, na które ta rasa jest podatna. Będą to dysplazje stawu łokciowego i biodrowego oraz stany zapalne ucha. Na uwagę też zasługują oczy, bo zdarza się u tego owczarka ektropium i entropium. Problemem mogą być kwestie żołądkowe, m.in. ryzyko skrętu. Dlatego zwierzę powinno po posiłku udać się na legowisko dla psa. Jest to wskazane, nawet jeśli pies jest trzymany na zewnątrz. Wtedy można go podczas sjesty zamknąć w kojcu. Mogą też wystąpić alergie pokarmowe, dlatego dieta u podhalańczyka pozostawać powinna pod kontrolą dietetyka.

Charakter owczarków podhalańskich

Są to psy o dużej inteligencji, spokoju i odwadze. Te cechy rasa wypracowała sobie w genach przez wieki pracy dla człowieka – przy obronie i opiece nad stadem. Drugą stroną medalu jest duża samodzielność w podejmowaniu decyzji, co również wzmocniły okoliczności hodowli. Z tego względu podhalańczyk często nie będzie czekał na przyzwolenie opiekuna, gdy postanowi zareagować. Wykazuje się jednak łagodnością i można go wyszkolić, ale będzie wymagał konsekwencji i wczesnej socjalizacji, by jego niezależność nie przerodziła się w dominację. Jest to pies bardzo opiekuńczy, który otoczy troską dzieci w rodzinie i nie pozwoli im się oddalić. Silny instynkt obronny sprawia, że jest to doskonały pies stróżujący i jest przy tym dość szczekliwy, zwłaszcza suka. Owczarki podhalańskie są terytorialne i nieufne wobec obcych, których mogą łatwo potraktować jak intruzów. Podhalańczyka nie da się zmusić do niczego, co byłoby sprzeczne z jego naturą, a krzyk zaowocuje odmówieniem współpracy. Trzeba wziąć pod uwagę, że o ile na co dzień jest to pies bardzo zrównoważony, jeśli zostanie sprowokowany, może stać się bardzo niebezpieczny, również dla człowieka.

Odżywianie

Ilość karmy oraz częstotliwość posiłków w przypadku owczarka podhalańskiego musi być dopasowana do jego aktywności. O wiele większe potrzeby kaloryczne będzie miał pies stróżujący, który spędza czas głównie na zewnątrz, a inne pies rodzinny. Ze względu na konieczność wzmocnienia układu kostnego oraz stawów ważna jest suplementacja. To pozwali na profilaktykę w kierunku dysplazji łokci i bioder. Przewód pokarmowy u owczarka podhalańskiego jest zbudowany w taki sposób, że istnieje ryzyko skrętu żołądka, więc najlepiej dzielić posiłki na mniejsze porcje, a po jedzeniu umożliwić pupilowi udanie się na legowisko dla dużego psa i zostawienia go przez dłuższą chwilę w spokoju. Podhalańczyki najlepiej przyswajają dietę BARF, czyli karmę skomponowana z naturalnych składników – mięsa, kości i podrobów z małym dodatkiem owoców, warzyw i minerałów. W tym przypadku rezygnuje się z dodatku zbóż w postaci makaronów kasz.

Pielęgnacja owczarków podhalańskich

Psy tej rasy mimo gęstej i półdługiej sierści nie wymagają specjalnej pielęgnacji, zwłaszcza że włos sam się oczyszcza. Owczarki podhalańskie linieją raz do roku i wtedy powinny być codziennie wyczesywane. Kąpiel z użyciem specjalnego szamponu najlepiej planować rzadko, np. po spacerze w błotnistych warunkach. Sierść u podhalańczyka schnie długo, więc najlepszą porą będzie wieczór, gdy futrzak uda się po zabiegach na legowisko dla psa i będzie mógł wyschnąć do rana. W przypadku zabiegów higienicznych na uwagę zasługują też uszy, bo mogą być podatne na infekcje – warto czasem je przeczyścić na zewnątrz lub zwrócić się z tym do weterynarza.

Opieka i wychowanie

Psy tej rasy przywiązują się do rodziny i potrzebują uwagi i czułości. Nie są bardzo wylewne, ale będą chciały być blisko, by czuwać nad swoją rodziną. Podhalańczyk może mieszkać na zewnątrz w ocieplonym boksie, ale nie może być zamykany. Optymalnie jest, jeśli ma możliwość wchodzenia i wychodzenia z domu do ogrodu w sposób swobodny. Legowisko dla owczarka podhalańskiego musi być dość szerokie, bo jest to pies ruchliwy, więc musi mieć przestrzeń do obracania i moszczenia się na swoim miejscu. Ze względu na dużą niezależność podhalańczyków, muszą być one socjalizowane i szkolne jak najwcześniej, by utrwalić w nich dobre nawyki i nie pozwolić na dominację nad człowiekiem. Dobrze, gdy ten owczarek od małego ma kontakt z innymi psami i kotami, z którymi potem będzie mógł się bezkonfliktowo wychowywać.

Potrzeba ruchu

Owczarek podhalański jest aktywny, ale nie jest to pies stworzony do uprawiania sportu, czy aportowania. Uwielbia długodystansowe spacery, ale w jednostajnym tempie. Chętnie będzie towarzyszył opiekunowi w przechadzkach i będzie w tym czasie czujnym obserwatorem, czy nic nie zagraża bezpieczeństwu jego rodziny.

Dla kogo polecany jest owczarek podhalański?

Podhalańczyk nie nadaje się do bloku do miasta, będzie się w takich warunkach czuł bardzo źle. Jest to pies idealny na posesję, bo potrzebuje przestrzeni i częstego przebywania na dworze, a ponadto doskonale stróżuje. Przyszły opiekun powinien wykazywać się silnym charakterem, bo rasa jest inteligentna, ale niezależna. Z tego powodu średnio nadaje się na pierwszego psa. Jest łagodny wobec dzieci i będzie sprawował nad nimi pieczę, więc jest to zwierzak, który sprawdzi się jako rodzinny pupil oraz pies towarzyszący.

Cena szczeniaka rasy owczarek podhalański

W Polsce możemy się poszczycić wieloma renomowanymi hodowlami podhalańczyka. Za szczeniaki tej rasy z rodowodem FCI zapłacimy około 4.5 tysiąca. Decydując się na kupno, warto sprawdzić pochodzenie zwierzęcia pod względem rodziców oraz jego socjalizacji. Koszt zakupu można negocjować, ale z drugiej strony hodowca może też oczekiwać wyższej kwoty, gdy szczenię ma wyjątkowe dobre cechy i geny. W wielu przypadkach cena będzie ustalana indywidualnie.

Na koniec

Owczarek podhalański wyhodowany w Tatrach jako stróż dobytku, a później opiekun stada to nasza polska sztandarowa rasa. Jest to pies, który uwielbia przestrzeń i pokonywanie długich dystansów, więc nie nadaje się do trzymania w mieście. Podhalańczyk ma spokojny charakter i jest współpracujący, ale potrafi być niezależny, więc konieczne jest jego szkolenie. Po takich treningach sprawdzi się jako pies stróżujący oraz towarzyszący, również przy dzieciach, które będzie chronił.